بازگشت
از زنان ناسازگار،- تا زنان آشتی ناپذیر
نصرت شاد نصرت شاد

Clara Zetkin 1857-1933

 

کلارا ساتکین،- فیمنیستی سوسیالیست.

 

کلارا ساتکین،یک زن مبارز فیمینیست کمونیست بودکه درسال1857 درشرق آلمان بدنیاآمد، نام حقیقی او "کلارا آیسنر" بود ولی بعدازازدواج بایک نجارتبعیدی چپ روس بنام "اوزیپ ساتکین" درسال 1878،اونیزنام ساتکین رابرای خودانتخاب کرد.مورخین مبارزات اجتماعی اشاره میکنند که نام اوسالها تداعی مقاومت بود.اومیگفت آنجا که زندگی است،مبارزه است،- وآنجا که مبارزه باشد،زندگی است. او نماینده جناح رادیکال جنبش زنان آلمان بود وتمام سیاست زنان رادرچهارچوب مبارزه درراه سوسیالیسم قبول داشت.وی یکی ازمروجین مهم سوسیال دمکراسی وجنبش فیمینیستی زنان کارگرنیز بود.بیوگرافی نویسان اورامعمولن:سیاستمدار،تئوریسین فمنیستی،خالق جنبش سوسیالیستی زنان،وپایه گذار گروه کمونیستی اسپارتاکوس نامیده اند.اودرزمینه تعلیم وتربیت،جنگ وصلح،مبارزه علیه فاشیسم ،برابری زن ومرد،و کار زنان، دارای تئوریهای سوسیالیستی بود.

وی درسال 1857 بدنیاآمد ودرسال 1933،چندروزپیش ازبقدرت رسیدن هیتلر،درمسکودرگذشت ودرپای دیوارکرملین بخاک سپرده شد،طبق گزارشی ،بیش ازنیم میلیون نفردرمراسم بخاک سپاری وی شرکت کردند.پدربزرگ وی یک افسرناپلئونی بودکه بعداررفتن فرانسویان ،درشرق آلمان سکونت گزیده بود.پدرومادر کلارا ساتکین هردوازهواداران انقلاب 1848 آلمان بودند.خانواده آنان مدافع ایده آلهای انقلاب فرانسه مانند:آزادی،برابری،برادری،وروشنگری بود.کلارا ازطریق دوستی با اوزیپ ساتکین؛یک سوسیال دمکرات فراری روس،آشناشد. اوسیپ اورانخستین باربامارکسیسم آشنانمود.وی بعداز مبارزه علیه قوانین" شکریاشلاق" بیسمارک ،همراه کلارا به فرانسه تبعید شد ودرسال 1889 درسن 36 سالگی براثر بیماری سل درآنجادرگذشت.آواره گی ومبارزات جدید کلارا همراه دوکودکش ازآنزمان شدیدترشد.کلارا نخستین زنی بود که آنزمان بدون مراسم رسمی وکلیسایی درکنار همراه مبارزاتی اش زندگی راآغازنمود.کلارا ساتکین دردوران تحصیل،آموزش زبانهای مدرن را یادگرفت وسالها  به شغل آموزگاری مشغول بود.

غیرازشرکت درمبارزات عملی واجتماعی،کلارا ساتکین خالق مقالات وکتابهایی مانند: دانشجووزن، هنروپرولتاریا، جنبش کارگری زنان آلمان، خاطراتی درباره لنین، انقلاب وزنان، درقفقازآزادشده، برای آزادی زنان، انقلاب برای روز بین المللی زن، نامه به بوخارین، نامه به ویلهلم پیک،- و برابری،مجله ای برای علایق زنان کارگر، نیزمیباشند.

هیچکس تاکنون مانند کلارا ساتکین درجنبش فمنیستی ودرتاریخ مبارزات اجتماعی این چنین موردبحث ومشاجره موافق ومخالف قرارنگرفته است. ویلهلم دوم،امپراتورآلمان،آنزمان اوراخطرناکترین زن جادویی آلمان نامید. آراگون،شاعر آوانگاردفرانسوی،کلارا ساتکین را زن مدرن زمان حال ومساوی بامردبشمارمی آورد.زنان لیبرال،بورژوا،وسوسیال دمکرات،اوراقدرت طلب،مدافع دیکتاتوری حزبی ویکی ازمقصرین نابودی نخستین دمکراسی جوان آلمان،یعنی جمهوری وایمارمیدانستند.ماریا ریزه درسال 1932 نوشت اوتنها زنی بودکه درمسکو شهامت انتقادازاستالین راازخود نشان داد.درآلمان شرقی سابق اوراقهرمان زحمتکشان نامیدند ودهها خیابان،میدان،ومدرسه رابنام او نامیدند.درآلمان غربی درسال 1994 اورایک کمونیست دگماتیک نامیده واسم اورا ازروی تابلومدارس وخیابانها ورداشتند.ژیلبرت بتینا ،نویسنده فرانسوی درباره او یک بیوگرافی 4جلدی نوشت.بعدازترور روزا لوکزمبرگ و لیبکنشت،درجمهوری وایمار، اورانیزبه مرگ تهدیدنموده وبسوی خانه اش بمب پرتاب کرده وسگهایش را مسموم نمودند.کلارا ساتکین درزمان اقامت درمسکو به انتقادازاستالین ونبوددمکراسی درحزب پرداخت.درمحافل سیاسی،اورانه تنهانماینده جنبش زنان کارگربلکه سوسیالیست،کمونیست،پاسیویست،پداگوک،ادیب،سخنران،فمنیست،ومبارزنامیده اند.

اومیگفت که زنان بیشترتحت تاثیرفرهنگ هستند تا زیرتاثیرطبیعت،ودردرون حزب کمونیست بایدروش وسازمانی برای تشکلات زنان وجودداشته باشد،وحق رای مانع استثماروفشاربه زنان نمیشود،وکارماشینی درکارخانه های سرمایه داری برای زنان موجب نقص جسمی ونژادی آنان میگردد، وازآغازمالکیت خصوصی،زنان نیزملک خصوصی مردهاشده اند واین رابطه مالکیت ازنظرایدئولوژیک زیرتاثیر مسیحیت،ایده آلیسم،وفلسفه حقوق طبیعی،محکم شده است،وبه سبب طبقاتی بودن،زنهانه تنها ملک خصوصی مردها بلکه ملک خصوصی سرمایه داران نیزگردیده اند،وازطریق دستکاری سرمایه داری،زن ملک مرددربازارکارشده،درحالیکه زن باید رفیق مرد درمبارزه برای عدالت اجتماعی باشد.کلارا ساتکین برای حل مسائل طبقاتی ازمارکسیسم کمک گرفت.اومیبایست میان سنت سوسیالیستی وسنت لیبرالی فمنیستی، میان جنس ها،ومیان طبقات،تصمیم میگرفت.اومیگفت که خواست حق رای برای زنان زحمتکش،مشکل برابری را حل نمیکند،ولی قدمی مترقی ویاوسیله ای موثر برای  سازماندهی زنان میتواندباشد،وحق رای بدون آزادی اقتصادی، قدمی ناچیزاست که تغییری بوجود نمی آورد. کلارا ساتکین میبایست به مبارزه علیه دایرت المعارف کلیسایی پاپ نیزمی پرداخت.اودرمخالفت باآموزش طبقاتی بورژوازی درمدارس،خواهان تربیت کارگری وسوسیالیستی برای فرزندان زحمتکشان بود.اودرجنبش کارگری زنان،خالق نظریه برابری بودویکسال پیش ازبقدرت رسیدن فاشیسم،درمجلس آلمان شعاراتحادعلیه بقدرت رسیدن حزب ناسیونال سوسیالیست یعنی حزب نازی راعمده نمود.وی درسنت روزا لوکزمبورگ، یک کمونیست سازمانده مخالف جنگ،یک انقلابی سوسیالیست ومدافع حقوق زنان بود.

کلارا ساتکین نخستین باردرسال 1882 اعلامیه های گروه" پست سرخ" رااز سوئیس به آلمان منتقل نمود،ودرسال 1895 بعنوان نخستین زن وارد کمبته مرکزی حزب سوسیال دمکراسی آلمان گردید.اوبعدازمرگ شوهراولش بایک نقاش کمونیست بنام فریدریک زوندل ازدواج نمود ولی بعداز18سال ازاو تلاق گرفت.اونخستین باردرسال 1909 بالنین دیدارکردوتاسال 1915بارهادستگیروزندان شد.درسال 1916اوهمراه روزا لوکزامبورگ وکارل لیبکنشت از پایه گذاران سازمان اسپارتاکوس بود.اودرطول زندکی مبارزاتی خود؛درمقاطع مختلف، عضو احزاب کمونیست،سوسیال دمکراسی،اسپار تاکوس،واتحاد سوسیالیستها بود،ودردرون حزب سوسیال دمکراسی به مبارزه علیه رویزیونیسم پرداخت،وسرانجام ازآن حزب خارج شد ووارد حزب کمونیست آلمان گردید.اودرسال 1920 به شوروی ودرسال 1923 به قفقازسفرکردوگزارشاتی تهیه نمود،ودرسال 1927 به رهبری حزب کمونیست آلمان نوشت که از اجرای مراسم تشریفاتی ویادبود به مناسبت سالگرد تولدش خودداری کنند،چون او خودرا فقط مدیون:زندگی،مبارزه،وخواسته هایش میداند.

کلارا ساتکین با لیبکنشت و کائوتسکی مکاتبه نامه ای داشت ودرخانه اش مهمانانی مانند روزا لوکزامبورگ وآگوست ببل رفت وآمد میکردند.اوباهمسر لنین ولوکزامبورگ یک دوستی خصوصی وسیاسی داشت.درمنابع وآثار انگلیسی زبان اورا یک تئوریسین طبقاتی میدانند ونه یک نظریه پردازفمنیستی.ازدیگرخواسته های کلارا ساتکین این بود که میگفت از فاحشه هایی که بدلیل فقرمالی تن فروشی میکنند،بایداعاده حیثیت نمود وبه آنان شغل موردعلاقه شان راواگذارنمود،یابه عبارت دیگر: درآنجابایدمبارزه نمود که زندگی جریان دارد.


August 28th, 2009


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
علمي و معلوماتي